Karta Członkowska
Beauty Razem
to branżowy "Netflix" z ebookami, VOD, dokumentacją i stałym dostępem do grup FB.
Anna Kowalska
Data publikacji: 10.10.2025
Z niepozornej rośliny ogrodowej polskie badaczki stworzyły nowy kierunek w kosmetologii ochronnej. Korzeń dąbrówki rozłogowej, dotąd pomijany w badaniach, okazuje się źródłem naturalnych związków, które działają jak biologiczna tarcza chroniąca skórę przed smogiem i promieniowaniem.
W laboratoriach Politechniki Krakowskiej powstał innowacyjny surowiec kosmetyczny, który może zrewolucjonizować sposób ochrony skóry przed skutkami zanieczyszczenia środowiska i promieniowania. Zespół badaczek z Wydziału Inżynierii i Technologii Chemicznej – dr hab. inż. Magdaleny Malinowskiej, dr hab. inż. Elżbiety Sikory oraz mgr inż. Anny Dziki – opracował technologię wykorzystującą ekstrakt z korzenia dąbrówki rozłogowej (Ajuga reptans L.). Odkrycie, chronione patentami i zgłoszeniami patentowymi, doprowadziło do powstania pierwszych w Polsce kosmetyków nowej generacji z certyfikatem „Science & Innovation by Cracow University of Technology”.
Karta Członkowska
Beauty Razem
to branżowy "Netflix" z ebookami, VOD, dokumentacją i stałym dostępem do grup FB.
Anna Kowalska
Dąbrówka rozłogowa to roślina powszechnie występująca w Polsce i na świecie, znana głównie z właściwości leczniczych ziela i kwiatów. Jednak, jak podkreślają badaczki, nauka dotychczas pomijała jej korzeń.
– Ajuga reptans L. jest odmianą szybko rosnącą o charakterystycznym płożącym się pokroju (…). Ekstrakty z ziela dąbrówki są znane i cenione jako surowce m.in. w produktach do pielęgnacji skóry. Tymczasem na temat jej korzenia brak doniesień literaturowych. To była dla nas inspiracja do podjęcia badań nad jego potencjałem kosmetycznym
– wyjaśnia dr hab. inż. Elżbieta Sikora.
Rynek zna już kosmetyki z liści i kwiatów dąbrówki o deklarowanym działaniu detoksykującym, rozjaśniającym i nawilżającym. Zespół z Politechniki Krakowskiej postanowił porównać skład fitochemiczny oraz aktywność biologiczną ekstraktów z różnych części rośliny. Wyniki badań zaskoczyły nawet same autorki projektu.
– Potencjał korzenia Ajuga pozostawał dotąd nieodkryty. My jako pierwsze na świecie skupiłyśmy się na nim w badaniach. I tu było nasze: ‘Eureka’!
– mówi dr hab. inż. Magdalena Malinowska, prof. PK.

Dąbrówka rozłogowa, Ajuga reptans L
Naukowe potwierdzenie wielokierunkowego działania
Badania przeprowadzone na Politechnice wykazały, że ekstrakt z korzenia dąbrówki rozłogowej przewyższa aktywnością ekstrakty z ziela w wielu kluczowych obszarach działania ochronnego.
– Wykazały, że ekstrakt z korzenia dąbrówki rozłogowej przewyższa aktywnością ekstrakty z ziela – w działaniu promieniochronnym, w zdolności do wychwytywania metali ciężkich oraz, co równie ważne, w zdolności do ograniczania aktywności enzymów: tyrozynazy i kolagenazy
– podkreśla prof. Sikora.
Tyrozynaza jest enzymem odpowiedzialnym za proces syntezy melaniny, natomiast kolagenaza uczestniczy w degradacji kolagenu – białka strukturalnego skóry. Hamowanie ich aktywności oznacza nie tylko działanie rozjaśniające i przeciwstarzeniowe, lecz przede wszystkim ochronę integralności skóry przed degradacją białkową wywołaną czynnikami środowiskowymi.
Co istotne, ekstrakt z korzenia Ajuga reptans L. tworzy biologiczną barierę ochronną przed szerokim spektrum promieniowania – zarówno ultrafioletowego (UV), jak i niebieskiego (HEV), emitowanego przez ekrany urządzeń elektronicznych.
– Tworzy niewidzialną tarczę przed szkodliwym promieniowaniem UV i HEV, emitowanym przez słońce oraz ekrany komputerów, telefonów i tabletów
– tłumaczy mgr inż. Anna Dziki.
Dodatkowo, zdolność ekstraktu do chelatującego wiązania jonów metali ciężkich sprawia, że działa on jak naturalny detoksykant skóry, chroniąc ją przed wpływem smogu i toksyn obecnych w miejskim powietrzu.
Pokaż się branży Beauty Dołącz do katalogu topowych marek i pokaż swoją ofertę tysiącom salonów beauty!
Jak podkreślają autorki wynalazku, opracowany proces pozyskiwania ekstraktu ma charakter ekologiczny i pozwala zachować pełną aktywność biologiczną składników. Produkcja odbywa się bez użycia wysokich temperatur i bez degradacji substancji czynnych.
– Ekstrakt z korzenia dąbrówki pozyskiwany jest metodą ekologiczną (…). Natura dała nam moc, my ją wykorzystujemy odpowiedzialnie
– mówi dr hab. inż. Elżbieta Sikora.
Odkrycie badaczek zostało objęte dwoma patentami krajowymi i dodatkowymi zgłoszeniami patentowymi, które zabezpieczają zarówno skład receptur, jak i innowacyjny proces ekstrakcji.
Za komercjalizację wynalazku odpowiada firma Duolife S.A., polski producent suplementów diety i kosmetyków. Spółka nabyła prawa do technologii i wspólnie z zespołem Politechniki Krakowskiej opracowała pierwsze kosmetyki zawierające opatentowany ekstrakt z korzenia dąbrówki. Produkty zadebiutowały na rynku w 2025 roku i zostały oznaczone znakiem jakości „Science & Innovation by Cracow University of Technology”.
Współpraca uczelni z Duolife nie kończy się na tym etapie – naukowczynie zapowiadają opracowanie kolejnych receptur kosmetyków z serii anti-pollution, które mają rozszerzyć możliwości ochrony skóry przed zanieczyszczeniami i promieniowaniem w warunkach miejskich. (źródło: Politechnika Krakowska)

TAGI
Przeczytaj także