Medycyna estetyczno-naprawcza a Branża Beauty [Stanowisko Prawne]

W polskim prawie pojawiło się pojęcie “medycyny estetyczno-naprawczej”. Nowe rozporządzenie wywołało zaniepokojenie, stąd przedstawiamy oficjalne stanowisko Beauty Razem z którego dowiesz się, jak i czy rozporządzenie wpływa na rynek usług estetycznych i prawa kosmetologów do wykonywania zabiegów.

Pamiętaj, że w razie wątpliwości możesz zwrócić się do Kancelarii Prawnej Beauty Law, która obsługuje kliniki medycyny estetycznej (zobacz abonament stałej obsługi prawnej, porady prawne i audyty reklam).

Spis treści artykułu o medycynie estetyczno-naprawczej:

1. Jakie jest stanowisko prawne ekspertów organizacji branżowej Beauty Razem wobec medycyny estetyczno-naprawczej?
2. Jak i czy zmienia się rola kosmetologów po wprowadzeniu medycyny estetyczno-naprawczej do rozporządzenia Ministra Zdrowia?
3. W jakim rozporządzeniu pojawiło się określenie medycyny estetyczno-naprawczej i kiedy wchodzi ono w życie?

 

Stanowisko prawne wobec “medycyny estetyczno-naprawczej” stworzyli dla Ciebie:

• Jagoda Rusińska-Dermaut jest radcą prawnym, Członkiem Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie oraz Ekspertem Prawa Beauty Razem. W ramach swojej codziennej praktyki z salonami kosmetologicznymi, świadczy porady prawne i kompleksowo obsługuje kliniki kosmetologii/medycyny estetycznej.
• Hoa Dessoulavy-Ślivińska, która jest adwokatem, wiceprzewodniczącą Sekcji Prawa Medycznego i Farmaceutycznego przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Warszawie oraz Kosmetologiem, Właścicielem Warsaw Aesthetic Academy oraz Ekspertem Prawa Beauty Razem.
• Michał Łenczyński jest założycielem 100-tysięcznej branżowej organizacji Beauty Razem, prowadzącym akademię szkoleniową od 2000 roku i obecnym od 1982 roku w Branży. Człowiek Roku Branży Beauty i Osobowość Roku Biznesu Beauty, obecny w 200 polskich i międzynarodowych mediach.

 

Rozporządzenie Ministra Zdrowia zawierające pojęcie Medycyny Estetyczno-Naprawczej

Sformułowanie “medycyny estetyczno-naprawczej” (uwaga: to nie “medycyna estetyczna”) pojawiło się w Rozporządzenie Ministra zdrowia z dnia 13 czerwca 2023 w sprawie umiejętności zawodowych lekarzy i lekarzy dentystów i zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej z 23 czerwca 2023, Poz. 1189. Na stronie 3 wśród umiejętności zawodowych lekarzy i lekarzy dentystów w pkt. 28 widnieje “medycyna estetyczno naprawcza”. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 8 lipca 2023 roku.

Pojawiła się jednocześnie opinia prawnika lekarzy, reprezentującego środowisko lobbyingowe: “Akt reguluje umiejętności zawodowe lekarzy, do których prawodawca zaliczył właśnie medycynę estetyczna. Rozwiewa to watpliwosci co do medycznego charakteru tej dziedziny. Z racji zaliczenia tego do umiejętności lekarskich, nie ma już watpliwosci ze wykonywanie zabiegów medycyny estetycznej jest przejawem wykonywania zawodu lekarza – vide art. 2 ustawy o zawodach lekarza j lekarza dentysty. Dla przypomnienia wykonywanie czynności lekarskich stanowi przestępstwo zagrożone karą nawet pozbawienia wolności.” –  i z tym stanowiskiem się nie zgadzamy.

W rzeczywistości, Rozporządzenie w ogóle nie dotyczy kosmetologów.

Poniżej przedstawiamy trzy opinie uznanych ekspertów branżowego prawa, które należy traktować jako oficjalne stanowisko Beauty Razem, ok. 100-tysięcznej organizacji wsparcia Branży Beauty:

Stanowisko r. pr. Jagody Rusińskiej-Dermaut, ekspertki prawa Beauty Razem:

Ustawodawca stale milczy w kwestii uregulowania uprawnień wykonywania zabiegów związanych z medycyną estetyczną. Przedstawiając stanowisko Palestry, wszelkich zawodów medycznych oraz kosmetologów, po raz kolejny podkreślam konieczność stabilnej, pewnej i jasnej regulacji określającej poszczególne uprawnienia.

Wychodząc naprzeciw licznym zapytaniom dotyczącym Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 czerwca 2023 r. (Dz. U. poz. 1189), w swojej odpowiedzi pragnę wyjść od niezwykle podstawowego zagadnienia jakim jest hierarchia aktów prawnych w Polsce. Zgodnie z Konstytucją RP, w ślad za art. 87 ust. 1. źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia. Oprócz wyżej wymienionych, w naszym systemie funkcjonują także rozporządzenia z mocą ustawy, wydawane jedynie podczas stanu wojennego przez Prezydenta na wniosek Rady Ministrów, w sytuacji, w której Sejm nie może się zebrać, a także akty prawa miejscowego obowiązujące jedynie na obszarze ich wydania.

Podstawową zasadą obowiązującą przy rozpatrywaniu hierarchii aktów prawnych jest fakt, iż każdy akt niższego rzędu musi być zgodny z aktem rzędu wyższego. Tym samym, pewnym jest, że każde rozporządzenie ma status aktu niższego rzędu wobec określonej ustawy, a ta zgodna musi być z obowiązującym porządkiem prawnym krajowym i międzynarodowym, a co równie ważne – musi być zgodna z Konstytucją RP.

Tym zwięzłym tytułem wprowadzenia, zostawiam Was z komentarzem mojej koleżanki po fachu, podzielając jej zdanie, trzymając kciuki za wszelkie zawody medyczne i kosmetologów, cały czas będąc w przekonaniu, że „racjonalny” ustawodawca nie będzie dłużej milczał w kwestii odpowiedniego uregulowania poszczególnych uprawnień.

r. pr. Jagoda Rusińska-Dermaut

Jagoda Rusińska-Dermaut jest radcą prawnym, Członkiem Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie oraz Ekspertem Prawa Beauty Razem. W ramach swojej codziennej praktyki z salonami kosmetologicznymi, świadczy porady prawne i kompleksowo obsługuje kliniki kosmetologii/medycyny estetycznej.

Stanowisko adw. Hoa Dessoulavy-Śliwińskiej, ekspertki prawa Beauty Razem:

Szanowne Koleżanki i Koledzy, dostałam dużo wiadomości dot. Rozporządzenia MZ w sprawie umiejętności zawodowych lekarzy i lekarzy dentystów zostało ogłoszone i wejdzie w życie z dniem 8 lipca 2023 r. Rozporządzenie to określa, jakie lekarze mogą uzyskać certyfikaty umiejętności zawodowej. Wprowadzono tutaj m.in. umiejętność medycyny estetyczno-naprawczej. Rozporządzenie dotyczy lekarzy i do nich jest skierowane.

Rozporządzenie to nie nadaje lekarzom nowych uprawnień, wskazuje jedynie którzy lekarze mogą ubiegać się o określone certyfikaty potwierdzające określoną umiejętność zawodową. Certyfikat nie jest tym samym co specjalizacja, a więc moim zdaniem nie powoduje zmian na dotychczasowym rynku usług medycznych wobec lekarzy bądź medycyny estetycznej w stosunku do nie-medyków. Głównym celem rozporządzenia jest ujednolicenie szkoleń dla lekarzy oraz aby te szkolenia były weryfikowane przez odpowiednie podmioty, które będą wydawały certyfikaty lekarzom. Certyfikaty te będą potwierdzać, że dany lekarz przeszedł szkolenie w zakresie określonej umiejętności.

Należy tutaj zauważyć, że ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty była napisana wiele lat temu, kiedy medycyna estetyczna nie była rozpowszechniona tak jak dzisiaj i nie była przedmiotem dużego zainteresowania. Rozporządzenie to ma na celu uporządkowanie kwestii, które dotychczas nie były uregulowane. Zajmuję się wieloma sprawami lekarzy toczącymi się w stosunku do nich przed sądami dyscyplinarnymi i zdaję sobie sprawę, że strony tych postępowań często różnie interpretują czym są umiejętności (co potocznie nazywamy “uprawnieniami” ). Zatem uregulowanie tej kwestii dotyczącej wykonywania zabiegów medycyny estetycznej przez lekarzy i dentystów trzeba uznać za pozytywne dla środowiska lekarskiego, ale nie odnosi się ono do kosmetologów. Chociaż kosmetolodzy nie mają oficjalnego prawa do wykonywania zabiegów medycyny estetycznej, niemniej jednak przez 20 lat zdawali doświadczenie i umiejętności w tym zakresie. Należy przyjąć, że ta grupa kosmetologów nabyła prawo do wykonywania tych zabiegów poprzez zagwarantowaną ochronę praw nabytych.

W wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 10 lipca 2000 r., SK 21/99 stwierdzono, że zasada lex retro non agit oraz zasada ochrony praw nabytych mają charakter zasad przedmiotowych, wyznaczających granice ingerencji władzy publicznej w sferę praw podmiotowych. Naruszenie tych zasad może uzasadniać zarzut niedopuszczalnego wkroczenia przez tę władzę w sferę konstytucyjnie chronionych praw lub wolności jednostki, co w konsekwencji prowadzi do stwierdzenia sprzecznego z porządkiem konstytucyjnym naruszenia tych praw lub wolności.

W wyroku z 4 stycznia 2000 r., K. 18/99 stwierdzono, że u podstaw praw nabytych znajduje się dążenie do zapewnienia jednostce bezpieczeństwa prawnego i umożliwienia jej racjonalnego planowania przyszłych działań. Konstytucyjna zasada ochrony praw nabytych nie wyklucza stanowienia regulacji ograniczających lub znoszących prawa podmiotowe. Art. 2 konstytucji zasadą demokratycznego państwa prawnego.

Trybunał Konstytucyjny zwracał już wielokrotnie uwagę, że na treść tej zasady składa się szereg zasad, które nie zostały ujęte expressis verbis w konstytucji, ale które wynikają z istoty i aksjologii demokratycznego państwa prawnego. Do zasad tych należy zasada ochrony zaufania obywatela do państwa i do stanowionego przez nie prawa, z której wynikają liczne dalsze zasady szczegółowe, m. in. zasada poszanowania praw nabytych.

Jak wspomniałam powyżej, u podstaw poszanowania praw nabytych znajduje się dążenie do zapewnienia jednostce bezpieczeństwa prawnego i umożliwienia jej racjonalnego planowania przyszłych działań. Zdaniem Trybunału treścią zasady praw nabytych jest zakaz stanowienia przepisów arbitralnie odbierających lub ograniczających prawa podmiotowe przysługujące jednostce lub innym podmiotom prywatnym występującym w obrocie prawnym. Zgodnie z art. 31 ust. 3 Konstytucji, ograniczenia w korzystaniu z konstytucyjnych praw mogą być tylko ograniczone poprzez ustawę (a nie rozporządzenie).

Takim prawem jest wolność działalności gospodarczej. To oznacza, że według hierarchii aktów prawnych, rozporządzenie Ministra Zdrowia NIE ma mocy prawnej dla kosmetologów, gdyż akt prawny rozporządzenia jest niżej niż ustawa. W tym zakresie należy uznać, że pozytywna strona tego faktu, że kosmetolodzy nie są medykami i nie podlegają MZ, a więc to rozporządzenie nie powoduje skutków prawnych w stosunku do kosmetologów.

Na razie tak to widzę, w razie potrzeby, to będziemy jeszcze wgłębiać się w tym zakresie. Zatem proszę spokojnie pracować i rozwijać swoją umiejętność zawodową oraz zadbać o bezpieczeństwo klientów/pacjentów.

Hoa Dessoulavy-Ślivińska jest adwokatem, wiceprzewodniczącą Sekcji Prawa Medycznego i Farmaceutycznego przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Warszawie oraz Kosmetologiem, Właścicielem Warsaw Aesthetic Academy oraz Ekspertem Prawa Beauty Razem.

Stanowisko założyciela Beauty Razem, Michała Łenczyńskiego

W całości zgadzam się z opiniami mec. Jagody Rusińskiej i adw. Hoa Dessoulavy-Śliwińskiej.

Medycyna estetyczno-naprawcza nie jest medycyną estetyczną. Pojęcie “medycyny” estetycznej nie istnieje ani nigdy nie istniało w polskim porządku prawnym. “Medycyna estetyczna” to określenie marketingowe, a “lista zabiegów” stworzona przez część środowisk lekarskich, stanowi zabiegi kosmetologiczne.

Środowisko lekarskie zauważyło jakie zagrożenia dla zdrowia pacjentów niesie wykonywanie zabiegów kosmetologicznych przez niewykwalifikowanych lekarzy, stąd fakt pojawienia się rozporządzenia należy oceniać pozytywnie. Oznacza, że środowisko lekarskie zauważyło problem nieudanych zabiegów estetycznych wykonywanych przez lekarzy i konieczności naprawiania ich przez wykwalifikowanych kosmetologów. Być może środowiska lekarskie zamierzają także rozpocząć dbanie o standardy lub w przyszłości choć wprowadzenie certyfikacji lekarzy i lekarzy dentystów, w nowej dla nich dziedzinie.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 czerwca 2023 r. (Dz. U. poz. 1189), wchodzące w życie 8 lipca 2023., jest neutralne zarówno dla kosmetologów, jak i całej Branży Beauty.

Nie dotyczy Branży Beauty, ani niczego nie zmienia.

TAGI