Rozporządzenie EUDR nie dotyczy kosmetyków. Poznaj stanowisko PZPK w sprawie ważnej unijnej regulacji

Data publikacji: 04.07.2025

W związku z unijną polityką Zielonego Ładu na producentów kosmetyków nakładane są kolejne wymogi, a partnerzy handlowi domagają się dokumentów na potwierdzenie, że produkty kosmetyczne spełniają określone normy. Obecnie sporo zamieszania zrobiło się wokół rozporządzenia UE 2023/1115 (EUDR) w sprawie zakazu wylesiania i degradacji lasów. Czy kosmetyki podlegają jego wymogom? 

Rozporządzenie UE 2023/1115 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 maja 2023 r. , znane jako EUDR (EU Deforestation Regulation), to pierwsza tego typu regulacja na świecie zakazująca wprowadzenia na rynek UE produktów powiązanych z wylesianiem. Ma dawać gwarancję, że produkty sprzedawane w UE lub eksportowane z UE nie przyczyniają się do wyniszczenia leśnych ekosystemów. 

Rozporządzenie weszło w życie 29 czerwca 2023 r. i zacznie obowiązywać od 30 grudnia 2025 r. dla średnich i dużych firm, a od 30 czerwca 2026 r. dla małych firm.

Wprowadzona regulacja wiąże się z systemem potrójnej weryfikacji produktu: zbieraniem informacji (geolokalizacją miejsc, dane produkcyjne i dostawcy), oceną ryzyka, działaniami naprawczymi, jeśli ryzyka zostaną wykryte. Za brak odpowiedniej dokumentacji grozi kara finansowa sięgająca do 4 proc. rocznego obrotu firmy, konfiskata towarów i sankcje administracyjne.

Czy kosmetyki podlegają rozporządzeniu EUDR?

W przypadku wielu unijnych rozporządzeń, np. związanych ze składnikami wykorzystywanymi w kosmetykach (słynny przypadek lilialu), konsekwencje przekładają się na firmy w całym łańcuchu dostaw, w tym na dystrybutorów i detalistów. Pamiętaj, już wkrótce zakaz sprzedawania i stosowania produktów z TPO: klik.

Dlatego partnerzy firm kosmetycznych uzbrajają się w działy prawne i wymagają od producentów potwierdzenia, że ich towary są zgodne z wprowadzanymi regulacjami. Tak też stało się w przypadku EUDR.

dr inż. Ewa Starzyk,
dyrektor ds. regulacji i zrównoważonego rozwoju, Polski Związek Przemysłu Kosmetycznego

Biuro Polskiego Związku Przemysłu Kosmetycznego od miesięcy jest zasypywane pytaniami o EUDR i jego wpływ na firmy z branży kosmetycznej. Klienci proszą firmy naszej branży o przedstawianie różnych dokumentów dotyczących zgodności produktów kosmetycznych z EUDR

– mówi dr inż. Ewa Starzyk, dyrektor ds. regulacji i zrównoważonego rozwoju w Polskim Związku Przemysłu Kosmetycznego.

Związek, jako największa organizacja branżowa reprezentująca firmy kosmetyczne w Polsce, wydała swoje oficjalne stanowisko w tej sprawie. 

Przeanalizowaliśmy tekst rozporządzenia i chcemy uspokoić rynek – kosmetyki, produkty gotowe, nie podlegają EUDR i nie ma wobec nich żadnych nowych obowiązków prawnych z tego tytułu

– wyjaśnia dr inż. Ewa Starzyk. 

Tłumaczy, że rozporządzenie EUDR dotyczy wyłącznie wybranych towarów (bydło, kakao, kawa, olej palmowy, soja, drewno i kauczuk) oraz produktów bezpośrednio z nich wytworzonych i wyszczególnionych w załączniku I do rozporządzenia. 

Produkty i towary, których kody CN nie są wymienione w załączniku I – nie są objęte EUDR i nie podlegają jego wymogom. Kosmetyki nie są zatem objęte tym rozporządzeniem.

Kto odpowiada za zgodność produktu z EUDR

Skąd więc takie zamieszanie? Jak podaje Polski Związek Przemysłu Kosmetycznego, poszczególne produkty objęte są EUDR w różny sposób. Niektóre, jak czekolada – nawet do etapu produktu końcowego, udostępnianego konsumentom. Ale większość surowców (w tym surowce kosmetyczne) objęte są EUDR tylko do etapu wskazanego w załączniku I. 

Jeśli z takiego surowca powstaje produktu o innym kodzie CN – ten produkt nie jest już objęty EUDR i jego producent nie przekazuje już żadnych dokumentów w łańcuchu wartości. 

W przypadku produktów kosmetycznych sprowadzanych, produkowanych lub dystrybuowanych na rynku UE, producenci i dystrybutorzy działają jako „osoby odpowiedzialne” lub „dystrybutorzy” zgodnie z Rozporządzeniem 1223/2009, a nie jako „operatorzy” lub „handlowcy” w rozumieniu EUDR. 

EUDR nie nakłada żadnych obowiązków prawnych na dalszych użytkowników produktów i towarów. Nie są oni zobowiązani do prowadzenia należytej staranności ani składania oświadczeń o należytej staranności zgodnie z EUDR, nie mają obowiązku zbierania, przechowywania, składania i przekazywania w łańcuchu dostaw jakichkolwiek informacji lub dokumentów dotyczących zgodności gotowych produktów kosmetycznych, ani przekazywania w łańcuchu wartości jakichkolwiek informacji i dokumentów dotyczących komponentów użytych w tych produktach kosmetycznych, w tym surowców i opakowań, wymienionych w rozporządzeniu. 

Sądzimy, że doprecyzowanie i wyjaśnienie zakresu stosowania EUDR w odniesieniu do kosmetyków ułatwi pracę m.in. sieciom handlowym, ponieważ zdejmie z nich obowiązek zbierania i przechowywania dokumentacji do dużej grupy produktów z portfolio sieci –

podsumowuje dr inż. Ewa Starzyk.

Pełne stanowisko Polskiego Związku Przemysłu Kosmetycznego udostępniane jest wszystkim firmom należącym do organizacji.

Degradacja lasów katastrofą ekologiczną

Jak czytamy w uzasadnieniu rozporządzenia EUDR, wylesianie i degradacja lasów postępują w alarmującym tempie. Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) szacuje, że 420 milionów hektarów lasów – około 10 proc. światowych lasów, co odpowiada powierzchni większej niż Unia Europejska – zostało utraconych na całym świecie w latach 1990-2020. Ten proces jest ważnym czynnikiem globalnego ocieplenia i utraty różnorodności biologicznej – dwóch najważniejszych wyzwań środowiskowych naszych czasów.   

Załamanie klimatu powoduje utratę bioróżnorodności na całym świecie, a utrata bioróżnorodności pogłębia zmiany klimatyczne, są one zatem nierozerwalnie powiązane. Różnorodność biologiczna i zdrowe ekosystemy są podstawą rozwoju odpornego na zmiany klimatu. Owady, ptaki i ssaki działają jako zapylacze i rozsiewacze nasion. Lasy zapewniają ciągłe uzupełnianie zasobów wodnych i zapobiegają suszom i ich szkodliwym skutkom. Kategoryczne ograniczenie wylesiania i degradacji lasów oraz systematyczne przywracanie lasów i innych ekosystemów jest podstawą w procesie łagodzenia zmian klimatu opartym na naturze.

Innowacyjność branży kosmetycznej

Branża kosmetyczna opiera się na nowościach, te wiążą się z badaniami, odkryciami, nowymi wdrożeniami. Niektóre nowe wdrożenia są przełomowe, inne idą w nurcie, czyli wykorzystują ścieżki, które przetarli inni.

Czy branża kosmetyczna w Polsce jest innowacyjna? Co oznacza termin „innowacyjność” i jak rozumieją go firmy działające na rynku kosmetycznym? Czy innowacje w produktach, usługach, modelach biznesowych czy zrównoważonym rozwoju są standardem, czy nadal tylko aspiracją?
Polski Związek Przemysłu Kosmetycznego, szukając odpowiedzi na te pytania, rozpoczyna pierwsze przekrojowe badanie innowacyjności branży kosmetycznej.

Chcemy, by uzyskane wyniki był możliwe najbardziej reprezentatywne dla sektora w Polsce, dlatego liczy się dla nas każda ankieta, każda policzona innowacja – bez względu na skalę. Apelujemy do wszystkich firm z całego łańcucha wartości o zaangażowanie i wspólny wysiłek  – apeluje Justyna Żerańska, dyrektor generalna Polskiego Związku Przemysłu Kosmetycznego.

Link do badania znajduje się tu: [klik] Każda firma kosmetyczna proszona jest o wypełnienie ankiety tylko raz, a odpowiedzi można udzielać do końca lipca 2025 r.

TAGI