Więcej kontroli, wyższe kary i połączone siły z ZUS i KAS. Państwowa Inspekcja Pracy przyjrzy się umowom z pracownikami

Data publikacji: 30.06.2025

Państwowa Inspekcja Pracy dostała do ręki nowe narzędzia. To efekt reformy zatwierdzonej przez Radę Unii Europejskiej. PIP szczególnie przyjrzy się umowom cywilnoprawnym, które mogłyby być przekształcone w umowy o pracę. Dodatkowo informatyzacja urzędu ma pozwolić na szybką wymianę danych pomiędzy PIP, ZUS oraz Krajową Administracją Skarbową. 

„Ministrowie finansów i gospodarki państw Unii Europejskiej, zasiadający w Radzie Unii Europejskiej, zatwierdzili w piątek 20 czerwca 2025 roku rewizję Krajowego Planu Odbudowy (KPO), która otwiera drogę do reformy Państwowej Inspekcji Pracy i ograniczenia segmentacji polskiego rynku pracy. Wdrożenie zmian ma nastąpić w 2026 roku” – czytamy na stronie Państwowej Inspekcji Pracy (PIP).

Rada Unii Europejskiej dała zielone światło dla reformy naszego urzędu. Zmiany wynegocjowane przez rząd z Komisją Europejską zapewnią lepszą ochronę osób świadczących pracę w Polsce przed nieuczciwym traktowaniem i wyzyskiem. Inspekcja Pracy w najbliższych miesiącach zostanie zmodernizowana, wyposażona w nowe systemy informatyczne, zasilona w dodatkowe pieniądze i co najważniejsze – w nowe uprawnienia dostosowane do aktualnej sytuacji w naszej gospodarce

– poinformował Główny Inspektor Pracy Marcin Stanecki.

Modernizacja i cyfryzacja PIP

PIP będzie mogła działać szybciej i skuteczniej dzięki technologicznej rewolucji.  

– Inspekcja Pracy w najbliższych miesiącach zostanie zmodernizowana, wyposażona w nowe systemy informatyczne, zasilona w dodatkowe pieniądze i co najważniejsze – w nowe uprawnienia dostosowane do aktualnej sytuacji w naszej gospodarce

– mówi Stanecki.

W wieloletniej strategii rozwoju przewidziano budowanie potencjału instytucji, wzrost zatrudnienia oraz poprawę warunków pracy w jej strukturach. 

W ramach współpracy między instytucjami kontrolnymi powołana zostanie grupa robocza ds. oceny ryzyka, w skład której wejdą przedstawiciele PIP, ZUS i KAS. Celem tej inicjatywy jest zwiększenie skuteczności działań kontrolnych poprzez lepsze wykorzystanie danych i analiz. Elektroniczny kanał wymiany informacji między tymi instytucjami usprawni komunikację i przyspieszy procesy kontrolne.

W PIP zostaną wdrożone jednolite metody zarządzania oraz standardy kontroli, określone w zarządzeniu Głównego Inspektora Pracy.

Karta Członkowska
Beauty Razem

to branżowy "Netflix" z ebookami, VOD, dokumentacją i stałym dostępem do grup FB.

Klikam i chcę więcej zarabiać!
Bez zobowiązań. Rezygnujesz kiedy chcesz.

Anna Kowalska

NR: 123456

Ważna do: 17.08.2025

Klikam i chcę więcej zarabiać!
Bez zobowiązań. Rezygnujesz kiedy chcesz.

Umowa zlecenie czy etat?

Reforma Państwowej Inspekcji Pracy spowoduje zmianę ram prawnych działania urzędu. PIP zostanie upoważniona do wydawania decyzji administracyjnych przekształcających niewłaściwie zawarte umowy cywilnoprawne w umowy o pracę. Analizę takich umów ułatwi to, że urzędy w Polsce obecnie intensywnie się cyfryzują, co powoduje, że dane są gromadzone w systemach i dostępne do porównania. Tak ma być i w tym przypadku. Państwowa Inspekcja Pracy, ZUS i Krajowa Administracja Skarbowa będą się wymieniać danymi do celów inspekcji pracy. 

Umowy cywilnoprawne, czyli umowy zlecenie, o dzieło oraz kontrakty B2B są często stosowane w salonach kosmetycznych w relacji z pracownikami. Trzeba będzie obecnie zwrócić na to szczególną uwagę – czy zakres współpracy i obowiązków pracownika na pewno nie jest podstawą do podpisania umowy o pracę. 

Warto przypomnieć, że w wyniku nowelizacji Kodeksu pracy okresy przepracowane na umowie-zlecenie czy jednoosobowej działalności gospodarczej od 1 stycznia 2026 r. będą wliczane do stażu pracy (prawo obowiązuje wstecz). To ma wpływ na przykład na wymiar urlopu i odprawy dla pracownika. 

Wyższe kary dla pracodawców

Pracodawcy muszą liczyć się z poważniejszymi konsekwencjami swoich działań. Maksymalna wysokość kar, które Państwowa Inspekcja Pracy może nakładać w postępowaniu mandatowym, zostanie przynajmniej dwukrotnie zwiększona. 

 – Wiele z planowanych rozwiązań, które mam nadzieję już wkrótce znajdą się w dyspozycji inspektorów pracy, od dawna było naszym marzeniem. Informatyzacja urzędu i wymiana danych z innymi instytucjami sprawią, że nasza praca będzie bardziej efektywna. Dodatkowe zwiększenie budżetu Inspekcji pozwoli na przyciągnięcie nowych kadr i poprawę warunków wykonywania powierzonych nam zadań 

– podkreśla Marcin Stanecki.

Kto powinien się bać?

Szef PIP zapewnia, że ani pracownicy, ani pracodawcy nie muszą się obawiać fali inspektorskich kontroli po zmianach.

– To gigantyczne zmiany dla Państwowej Inspekcji Pracy. Zapewniam jednak, że do nowych uprawnień będziemy podchodzili rozsądnie i z umiarem. Nie planujemy też masowo zamieniać umów cywilnoprawnych na etaty. W większości przypadków, z którym się spotykamy, współpraca na kontrakcie odbywa się za obopólną zgodą i korzyścią. Nie będziemy więc nikogo uszczęśliwiać na siłę przeniesieniem na etat

– stwierdza.

Zaznacza zarazem, że inspektorzy muszą mieć możliwość przeciwdziałania skrajnym nieprawidłowościom, gdy kontrakty cywilnoprawne służą do zaniżania kosztów pracy na niekorzyść zatrudnionych osób pozbawionych ubezpieczeń społecznych czy pracujących bez odpoczynku, w niebezpiecznych warunkach.

– W tle takich praktyk zwykle jest nieuczciwa konkurencja firm omijających przepisy wobec przedsiębiorców przestrzegających prawa pracy. Będzie to więc zmiana korzystna zarówno dla pracowników, jak i uczciwych pracodawców

– podkreśla Stanecki.

Reforma Państwowej Inspekcji Pracy oraz następujące w wyniku jej zmiany będą wprowadzane w 2026 roku.

TAGI